Let op met melamine en bamboe – Op zoek naar een veilig servies

   Baby    Gezond eten voor kinderen    Let op met melamine en bamboe

Let op met plastic servies van bamboe en melamine

Midden februari 2021 kwam het opeens groot in het nieuws: melamine servies is slecht voor de gezondheid. Dat was flink balen, want veel van al die leuke baby- en kindermerken verwerken deze stof in hun kommetjes, bekers, bordjes en bestek. De serviessetjes van bijvoorbeeld Liewood, Done By Deer, Cink, Kid’s Concept en Konges Sløjd – vaak bevatten ze melamine in combinatie met bamboe- of maïsvezels. Maar wat is melamine eigenlijk? Hoezo is het slecht voor de gezondheid? En waarom wordt het gebruikt in (kinder)servies? In deze blogpost leggen we je het allemaal uit.

Wat is melamine?

Wat is melamine

Melamine is een stofje dat wordt gebruikt om kunststoffen te maken. In combinatie met bijvoorbeeld bamboe- of maïsvezels maak je er stevig, mooi en licht servies van. Dat wil iedereen in huis hebben. Toch? Producten gemaakt van bamboe en maïs klinken enorm hip en duurzaam, maar helaas: schijn bedriegt. De combinatie van bamboe of maïs met melamine is ten eerste niet biologisch afbreekbaar. Ten tweede, en belangrijker voor dit artikel, blijkt nu ook nog eens dat er bij opwarming van deze combinatie een schadelijke stof ontstaat: formaldehyde.

Nu mag je de naam formaldehyde weer meteen vergeten, maar wel goed om te onthouden is hoe het werkt. Als je servies gemaakt van een bamboe of maïs in combinatie met melamine opwarmt (bijvoorbeeld in de magnetron of vaatwasser), kan er formaldehyde vrijkomen. Teveel formaldehyde leidt tot maagklachten en -zweren, en is dus slecht voor de gezondheid, concludeerde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) na onderzoek. Haar advies: “Melamine kunststof serviesgoed waarin bamboe en/of maisvezels zijn verwerkt, niet (meer) gebruiken.”

Hoe herken je melamine met bamboe / mais?

Melamine servies met bamboe / mais is meestal mat en licht bruin van kleur en wordt verkocht als bamboe of mais servies.

Melamine servies zonder bamboe / mais is meestal glanzend en vaak bedrukt. Het wordt verkocht als melamine of kunststof.

Nuance, bij 89% is niets aan de hand

Na het uitkomen van het onderzoek van de NVWA komen er uit verschillende hoeken tegenreacties die het noemen waard zijn. Zo blijkt namelijk dat bij 89 procent van de onderzochte bamboeproducten niks aan de hand was, meldt RTL Nieuws. Wélke merken nu precies veilig of onveilig zijn, is echter niet duidelijk.

Het blijkt dat voornamelijk kinderen tussen de 0 en 3 jaar klachten ontwikkelen door de concentratie formaldehyde die vrijkomt bij het opwarmen van melamineproducten. Dit komt door hun lichaamsgewicht: over het algemeen genomen mogen zij minder formaldehyde binnenkrijgen dan volwassenen.

Toch zet de overheid een streep door álle bamboe- en maïsvezelproducten. En dat betekent een grote aderlating voor bedrijven waarvan het merendeel van de serviescollectie melamine bevat. Een van deze bedrijven is Zuperzozial. Gespecialiseerd in ‘Bamboo & Corn Based’-serviesgoed zien zij een groot deel van hun handel in Europa instorten. In een persbericht laten zij weten: “Wij zijn overrompeld door de abrupte en onvolledige manier van handelen van de NVWA, waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen bedrijven die niet en wel aan de voedselveiligheidseisen voldoen.”

Ook bij KinderSjop merken ze de gevolgen. Cinq wees hun aanvraag om retailpartner te worden af: “Due to the news about bamboo in your country, we have decided to pause the sales, until we know more.”

Kan ik bamboeservies nog gebruiken? Niet weggooien

Eten opwarmen in serviesgoed (deels) gemaakt van melamine is geen goed idee. Bij temperaturen vanaf 70°C kan er teveel formaldehyde vrijkomen, wat kan leiden tot maagklachten en -zweren. Maar betekent dat dan dat je meteen die leuke setjes in de prullenbak moet gooien? Zeker niet. Er komt pas formaldehyde vrij als een product gemaakt van melamine temperaturen van 70°C of hoger bereikt.

Koud of lauwwarm eten serveren in een bamboe- of maïsbordje is vooralsnog gewoon veilig voor volwassenen. En daarnaast: risico op maagklachten en –zweren na eten of drinken uit bamboe- of maïsserviesgoed is voornamelijk aanwezig bij kinderen tussen de 0 en 3 jaar. Zij wegen veel minder dan een volwassene en kunnen dus ook minder hoge concentraties formaldehyde hebben.

Vergeet niet dat ook veel to go-bekers worden gemaakt van bamboe- of maïsvezels in combinatie met melamine. Volwassenen wegen meer dan baby’s en kinderen, en dus zijn we bestand tegen een relatief hogere concentratie van formaldehyde. Maar helemaal gezond is het niet, dus misschien die to go-beker beter gewoon alleen nog maar gebruiken voor koud of lauwwarm drinken. Voor warm eten en drinken (opgewarmd tot 70°C of hoger) gebruik je voor zowel jezelf als je kids serviesgoed gemaakt van andere materialen.

Conclusie: Servies gemaakt van melamine met bamboe of mais moet je niet gebruiken, omdat de kans is dat je schadelijke stoffen binnenkrijgt. Ander servies van melamine (zonder bamboe of mais) kun je wel veilig gebruiken. Voor kinderen tot 3 jaar geldt het advies alle melamine servies alleen voor koud of lauw eten en drinken gebruiken.

Duurzame servies alternatieven

Waarschijnlijk heb je dat leuke, maar helaas niet zo veilige, bamboe- of maïsservies in huis gehaald, omdat je duurzaamheid belangrijk vindt en dondersgoed weet dat die kleine altijd van alles (per ongeluk of expres) laat vallen. Op zoek dus naar een ecologisch verantwoord, onbreekbaar alternatief voor bamboe- of maïsservies. Hulp is nabij! Wij deden voor jou onderzoek en hebben een paar alternatieven op een rij gezet.

  • Siliconen servies
  • Roestvrijstaal (RVS) servies
  • Emaille servies

Siliconen servies

Siliconen servies van Done By Dear

We willen natuurlijk niet dat servies breekt als het een keertje van tafel wordt geduwd door een opstandige peuter. Met siliconen weet je zeker dat het kommetjes en bekers een stootje kunnen hebben. Siliconen producten zijn onbreekbaar en inert, dat wil zeggen dat het chemisch gezien een zeer stabiel materiaal is.

Onder normale omstandigheden niet reageert met andere stoffen zoals voedsel en drank. Daarnaast lijken siliconen op plastic, maar bevat het geen BPA, weekmakers, pvc of andere schadelijke materialen. Siliconen zijn niet poreus, makkelijk schoon te maken, in te vriezen en kunnen technisch gezien worden gerecycled (alleen gebeurt dit nog niet).

Roestvrijstaal (RVS) servies

Roestvrijstaal servies van Innobaby

Roestvrijstaal ziet er misschien niet zo mooi uit, maar het is wel lekker sterk. RVS is een legering van ijzer, chroom, nikkel en koolstof en wordt samengesmolten onder hoge temperaturen. Het klinkt misschien niet zo, maar RVS is een van de meest duurzame materialen waarvan je servies kan maken. Bij goed gebruik gaat het eeuwen mee én het is 100% recyclebaar. Oké, het is duurder dan andere materialen, maar als je kijkt naar hoe lang je er plezier van hebt… Makkelijk terugverdiend!

Emaille servies

Emaille servies van Dille en Kamille

Ga je liever voor nostalgie, dan ga je voor emaille. Je kent het waarschijnlijk nog wel van vroeger: toen stond in menig huishouden de hele servieskast ermee vol. Emaille ontstaat doordat er een glaslaagje wordt aangebracht op een metaalsoort zoals koper of staal. De combinatie van staal en glas maakt emaille enorm sterk, corrosie- en krasbestendig en glansrijk.

Kortom: emaille combineert klasse met een prachtige, nostalgische uitstraling door haar glans en gebolde effect. Emaille-servies is terug van weggeweest: tegenwoordig vind je het weer overal, in de mooiste kleuren. Door het glazen laagje is het bovendien super makkelijk schoon te maken en als je het goed behandeld, gaat het een leven lang mee.

Schrijf je nu in bij Kindje Klein

Vriendin worden van Kindje Klein! Meld je aan