Spraakontwikkeling bij je baby

Brabbelt je kindje er al vrolijk op los? Heb je je baby toch al duidelijk ‘mama’ of ‘papa’ horen zeggen, maar is het bij die ene keer gebleven? Geen zorgen, het hoort er allemaal bij!

Leren praten gaat niet vanzelf. Het verloopt in een aantal stappen, het zijn ontwikkelingsfasen op de weg van het leren praten. Eigenlijk is het huilen van de pasgeboren baby al een voorstadium van praten, van de spraak. De baby geeft aan dat er iets is. Hij of zij heeft gevoelens van onvrede en zendt een alarmsignaal uit naar zijn omgeving door te huilen. Hij of zij heeft honger, pijn, slaap, heeft het koud of is nat.

De eerste stapjes naar het leren praten zijn wanneer je baby zal beginnen met het maken van de basisklanken zoals de A,E,O en U. Het zijn duidelijk gearticuleerde klinkers. Soms zal je ook een H erbij horen, zoals EHE, HA of HE.

Vanaf de derde maand komt er een stapje bij. Je baby leert door zijn lippen op elkaar te drukken dat hij of zij een sis-klank kan maken. Hierna volgt in de derde en vierde maand de volgende stap, namelijk het maken van lange rrrr- reeksen.

Behalve dat je baby dit onderdeel van de spraak leert beheersen heeft het ook nog een andere functie. Het maken van de rrr-reeks is een teken dat je baby zich prettig voelt.

Deze rrr-reeksen veranderen uiteindelijk vanaf de vijfde maand in RA of RE, en dergelijke. Rond deze periode komen er tevens een paar lettergrepen bij zoals DA en GO. Je baby brabbelt er heerlijk op los deze met ritmische klanken!

Je herkent ze vast wel, de bekende Dadada en Gogogo. Het kind zal brabbelen wanneer hij of zij alleen is, maar ook als hij of zij in gezelschap is van zijn vader of moeder, broertjes, zusjes of andere familie of vriendjes.

Hoor je je baby wel eens hardop brabbelen wanneer hij alleen in zijn ledikantje ligt? En vraag je je dan ook af wat hij of zij aan het doen is? Je baby luistert dan aandachtig naar zijn eigen gebrabbel en herhaalt het. Dit noemen we ook wel ‘circulaire zelfimitatie’. Het is een belangrijke stap in hoe je kindje leert praten.

Pleun: “Ons kleine meisje zei af en toe ‘agoe’ met een zachte g. Vooral op de commode deed ze dat. Het klonk zo schattig.”

Vanaf de zesde maand zal je baby soms woordjes zeggen als ‘mama’ en ‘papa’. Dit wilt nog niet zeggen dat je kindje ook begrijpt wie ‘mama’ en ‘papa’ is. Dit komt later aan de orde. De spraak van je baby wordt nu meer verfijnd en spelenderwijs leert je baby om zijn/ haar stem zowel hard en zacht te gebruiken.

Na negen maanden begrijpt je baby meer van de betekenis van woorden. Aan het eind van het eerste levensjaar zal je baby al enkele of meer woordjes met betekenis hebben gesproken. Wanneer hij of zij dus nu ‘papa’ en ‘mama’ zegt, bedoelt hij of zij ook echt dat hij de aandacht van zijn vader of moeder wilt krijgen. Gemiddeld spreken kinderen aan het einde van hun eerste levensjaar 3 woordjes waarvan ze zelf ook begrijpen wat het betekent.

Maak je geen zorgen wanneer dit nog niet het geval is! Als je kindje aan het eind van het tweede levensjaar nog geen woordjes met betekenis heeft gesproken, dan is het wel raadzaam deskundige hulp in te schakelen.

Baby’s vanaf negen maanden kunnen ook al op hun eigen naam reageren. Dus als je dochter ‘Yara’ heet en je roept haar naam, zal ze je aankijken!

Een baby van één jaar kan eenvoudige vragen begrijpen, zoals: ‘waar is mama?’ De baby zal dan in de richting van mama kijken. Kinderen van deze leeftijd kunnen zelf ook al woordjes zeggen, hoewel ze dat soms nog op hun eigen manier doen. Een woordje zoals een kind dat gebruikt, hebben in deze fase nog een brede betekenis. Een hond is bijvoorbeeld ‘waf waf’. Maar andere dieren die op vier poten lopen, worden mogelijk op dezelfde manier aangeduid. Zo benoemen kindjes van deze leeftijd niet alleen de hond, maar ook de kat als ‘waf waf’.

Paulien: “Onze zoon begon het verschil te begrijpen tussen mannen en vrouwen. Hij noemde alle mannen ‘papa’. Erg grappig was toen we op straat stonden en hij heel hard en blij ‘papa!’ riep tegen de glazenwasser. Dat moest ik toch maar even uitleggen aan de buurvrouw.”

Eenvoudige opdrachten kan je baby rond de leeftijd van één jaar ook uitvoeren. Als je bijvoorbeeld zegt: “Geef mij het knuffelbeertje”, zal je baby dit doen. Het is nu steeds meer mogelijk om gesprekjes aan te gaan met je kindje en samen de wereld te verkennen en ontdekken.

Je kindje zal opeens een keertje twee woorden achter elkaar zeggen vanaf de leeftijd van 18 maanden. Daarna zal het vaker voorkomen en komt er nog een woordje bij en voor je het weet kletst je kleine peuter de oren van je hoofd.

Eve: “Onze dochter zei opeens ‘auto plaar’ toen ze vond dat we nu lang genoeg hadden gereden, ze was er plaar (klaar) mee. Gelukkig kwamen we net bij opa en oma aan.”

Vanaf nu wordt alleen maar leuker. Je eigen creativiteit zal je hard nodig hebben. Je kindje kan zulke goede en leuke dingen zeggen. Weet je al wat hier wordt bedoeld? “Kijk, een man met een hekje!” -> Een man loopt met een ladder onder zijn arm.